藏文诗学明鉴

ས་བཅད་གསུམ་པ།  སྙན་ངག་གི་རྒྱན་བཤད་པ། སྙན་ངག་མཛེས་པར་བྱེད་པ་ཡི། ། 1སྙན་ངག་གི་རྒྱན་གྱི་ངོ་བོ་བཤད་པ། ཆོས་ནི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད། ། ༈དེ་ལ་ལྷོ་ཤར་ཐུན་མོང་དང་། ། 2རྒྱན་གྱི་དབྱེ་བ་ངོས་འཛིན་བཤད་པ། ཐུན་མོང་མིན་པ་རྣམ་གཉིས་ལས། །སྔ་མ་ལེའུ་གཉིས་པ་ཡི། །སྐབས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །འདིར་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི། །རྒྱན་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ། ། ༈དེ་ཡང་རྒྱན་གྱི་སྦྱོར་ལུགས་ལ། ། 3ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་གྱི་གོ་དོན་བཤད་པ། ལྷོ་ཕྱོགས་བཻ་དརྦྷ་དང་ནི། །ཤར་སོགས་གཽ་ཌཱ་པ་ཞེས་པའི། །ལམ་སྲོལ་མི་འདྲ་པ་གཉིས། ། 4ཐུན་མོང་མིན་པའི་རྒྱན་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ། སྦྱར་བ་རབ་དྭངས་མཉམ་ཉིད་དང་། ། ༡སྦྱར་བ།  ༢རབ་དྭངས།  ༣མཉམ་ཉིད། སྙན་དང་ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་དང་། །༤སྙན་པ།  ༥ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ། དོན་གསལ་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ། ། ༦དོན་གསལ་བ།  ༧རྒྱ་ཆེ་བ། བརྗིད་དང་མཛེས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན། །    ༨བརྗིད་པ།  ༩མཛེས་ལྡན།            ༡༠ཏིང་ངེ་འཛིན། ཡོན་ཏན་འདི་བཅུ་བཻ་དརྦྷའི། ། ལམ་གྱི་སྲོག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན། །འདི་དག་ཕལ་ཆེར་ལྡོག་པས་ནི། །གཽ་ཌཱ་པ་ཡི་ལམ་དག་མཚོན། ། ༈སྦྱར་བ་སྲོག་ཆུང་ཡི་གེ་མཆོག།  5ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་བཅུའི་ནང་གསེས་དང་པོ་སྦྱར་བའི་རྒྱན་སྤྱིར་བཤད་པ། ལྷོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་རེག་པའོ། །   ༈གསལ་བྱེད་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི། ། 6སྦྱར་བའི་རྒྱན་ལས་འཕྲོས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་ཆེན་སྲོག་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ངོས་འཛིན་པ། དང་པོ་གསུམ་པ་ལྔ་པ་དང་། ། མཐར་གནས་རྣམས་ནི་སྲོག་ཆུང་སྟེ། །སྡེ་པའི་གཉིས་པ་བཞི་བ་དང་། །དྲོ་བ་མཐར་ཟད་ཡི་གེ་རྣམས། །སྲོག་ཆེན་ཞེས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །བོད་ཡིག་ཅ་ཆ་ཇ་གསུམ་པོ། །ཙ་ཚ་ཛ་དང་ཞ་ནི་ཤ། ཟ་ནི་ས་དང་འ་ནི་ཨར། །བསྡུས་ནས་ཚིག་སྦྱོར་བྱས་ན་མཛེས། །  ༈སྲོག་ཆུང་ཤས་ཆེ་ཡི་གེ་གཅིག།  སྦྱར་བའི་རྒྱན་གྱི་ནང་གསེས་དང་པོ་ཤར་ཕྱོགས་པས་འདོད་པའི་རྒྱལ་རྒྱན། ཡང་ཡང་བསྐོར་བ་ཤར་པའི་ལུགས། ། སྲོག་ཆེན་ཤས་ཆེ་སྲོག་ཆུང་ཡང་། །འགའ་ཞིག་བསྲེས་པ་ལྷོ་པའི་ལུགས། །7ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་བཅུའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ་རབ་དྭངས་བཤད་པ།  ༈ཐུན་མོང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་ཤིང་། ། རབ་དྭངས་ཀྱི་ནང་གསེས་དང་པོ་ལྷོ་ཤར་ཐུན་མོང་གི་རབ་དྭངས་ནི། གོ་སྦ་དོན་གསལ་རབ་དྭངས་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་ལ་ནི་གྲགས་མིན་ཀྱང་། །སྒྲ་བཤད་རུང་བར་འགའ་ཞིག་འདོད། །8ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་གྱི་ནང་གསེས་གསུམ་པ་མཉམ་ཉིད་བཤད་པ།  ༈མཉམ་པ་སྦྱོར་བ་མི་མཉམ་བྲལ། །མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ནང་གསེས་དང་པོ་ལྷོ་ཕྱོགས་པའི་འདོད་པ། དེ་ནི་འཇམ་རྩུབ་བར་མ་སྟེ། ། ཚིག་སྦྱོར་འཇམ་རྩུབ་བར་མ་ཡི། །ཡི་གེ་བཀོད་པའི་སྐྱེ་གནས་ཅན། ། འཇམ་རྩུབ་གྲངས་ནི་མི་མཉམ་ཡང་། །མཉམ་ཉིད་ཀྱ་ནང་གསེས་གཉིས་པ་ཤར་ཕྱོགས་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཞེད་པ་ལྟར་ན། དབྱེ་བ་ལྡན་པ་ཤར་པའི་ལུགས། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་གྱི་ནང་གསེས་བཞི་པ་སྙན་པ་བཤད་པ། སྙན་པ་ཚིག་དང་དོན་གཉིས་ཀར། ། སྙན་པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་སྙན་པའི་ཡོན་ཏན་ངོས་གཟུང་བ་ནི། སྒྲ་དང་དོན་གྱི་ཉམས་དང་ལྡན། །སྒྲ་ནི་གང་དང་ཅི་ཡིས་ཀྱང་། །གང་ཞིག་མཚུངས་པར་ཉམས་མྱོང་བ། །དེ་ཡི་གཟུགས་སོགས་ཚིག་ཉེ་བ། །རྗེས་སུ་ཁྲིད་བཅས་ཉམས་དང་ལྡན། །གཽ་ཌཱ་པས་ནི་འདི་མི་འདོད། །སྙན་པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པ་ཤར་ཕྱོགས་པས་བཞེད་པ་ལྟར་གྱི་ཚིག་རྒྱན་སྦྱོར་ཚུལ་ནིདེ་དག་རྗེས་སུ་ཁྲིད་ལ་དགའ། ། རྐང་པ་རྣམས་དང་ཚིག་རྣམས་ལ། ། སྙན་པའི་ནང་གསེས་བཞི་པ་ཤར་ལྷོ་གཉིས་ཀ་མཐུན་མོང་དུ་འདོད་ཅིང་།  གཙོ་བོ་ཤར་ཕྱོགས་པའི་འདོད་པའི་རྗེས་ཁྲིད་བཤད་པ་ནི། ཡི་གེ་བསྐོར་བ་རྗེས་སུ་ཁྲིད། །གལ་ཏེ་སྔ་མའི་ཉམས་མྱོང་ནི། །འདུ་བྱེད་རྟོག་བྱེད་མི་རིང་ཉིད། །སྙན་པའི་ནང་གསེས་ལྔ་པ་ཚིག་ལ་སྐོར་བའི་རྗེས་ཁྲིད་ནི།  ཚིག་བཅད་ཀྱི་ཚིག་རྐང་རང་རང་ལ་མིང་བཞིའི་ཡི་གེ་འདྲ་བར་སྦྱར་བ་ཞིག དཔེར་བརྗོད།  ཙ་རུ་ཙཱ་ནྡ་སམ་བྷཱི་རུ། ། བིམྦ་མྦ་ཤྱིདི་མམྦརེ། །     མ་ནྨནོམནྨཐ་ཀླཱནཏ་ན། ། ནི་རྡ་ཡམ་ཀརྟུ་མྱ་དྱ་ཏམ། ། བོད་སྐད་དུ།  མཛེས་མ་མཁའ་ལ་ཟླ་བ་ཡི། ། དཀྱིལ་འཁོར་མཛེས་པའི་བདག་གི་ཡིད། ། ཡིད་སྲུབས་ཀྱིས་མནན་བརྩེ་མེད་དུ། ། འཇོམས་པར་བརྩོན་པ་འདི་ལ་ལྟོས། །ཡང་ན་ཤིན་ཏུ་མི་རིང་བར། །སྙན་པའི་ནང་གསེས་དྲུང་པ་རིང་བར་ཐོས་པའི་རྗེས་ཁྲིད། ཐོས་པ་དག་ནི་རྗེས་ཁྲིད་འདོད། །བསྐོར་བ་ཁོ་ན་ཚོགས་པ་ཡི། །སྙན་པའི་ནང་གསེས་བདུན་པ་ཟུང་ལྡན་གྱི་སྐོར་ལེའུ་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། སྤྱོད་ཡུལ་ཟུང་དང་ལྡན་པར་རིག། དེ་ཡང་གཅིག་ཏུ་སྙན་པ་མིན། །དེ་ཕྱིར་ཕྱི་ནས་བཤད་པར་བྱ། ། ༈ངེས་པར་རྒྱན་རྣམས་ཀུན་ལ་ཡང་། ། སྙན་པའི་ནང་གསེས་བརྒྱད་པ་དོན་གྱི་ཉམས་གཏོད་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ་ནི། དོན་གྱི་ཉམས་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གྲོང་པ་ཉིད། །མིན་པའི་ཁུར་འདི་ཕལ་ཆེར་འཛིན། །10ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་གྱི་ནང་གསེས་ལྔ་པ་ཤུན་ཏུ་གཞོན་པ་བཀད་པ།  ༈དོན་ནི་ཟབ་རྒྱས་ཉིད་མིན་ལ། །    ཤིན་ཏུ་གཞོན་པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་ལྷོ་ཕྱོགས་པའི་འདོད་པ་སྟོན་པ་ནི།  རྒྱན་གྱི་ཉམས་ཀྱང་ཡོད་མིན་པའི། །འཇམ་པའི་ཡི་གེ་མང་བ་ནི། །ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །གང་ཕྱིར་ཐབས་ཅད་འཇམ་པ་ནི། །སྦྱོར་བ་ལྷོད་པའི་སྐྱོན་དུ་བཤད། །ཤར་པས་ཕལ་ཆེར་རྩུབ་པ་ཡིས། ། ཤིན་ཏུ་གཞོན་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ་ཤར་ཕྱོགས་པའི་བཞེད་པ་སྟོན་པ་ནི། བརྗོད་པར་དཀའ་བ་དག་ཀྱང་སྦྱོར། །11ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་གྱི་ནང་གསེས་དྲུང་པ་དོན་གསལ་བཤད་པ།  ༈དོན་གསལ་དོན་བརྟག་མི་དགོས་ཉིད། ། དོན་གསལ་གྱི་ནང་གསེས་དང་པོ་ཤར་ལྷོ་ཐུན་མོང་དུ་འདོད་པའི་དོན་གསལ་གྱི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ་ནི། ལྷོ་ཤར་གཉིས་ཀ་བཞེད་པ་མཐུན། །བརྗོད་བྱའི་དོན་གང་བདེ་བླག་ཏུ། །དོན་གསལ་གྱི་ནང་གསེས་གཉིས་པ་ཤར་ཕྱོགས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་འདོད་པ་བསྟན་པ་ནི། རྟོགས་པའི་སྐལ་བཟང་མི་ལྡན་ཞིང་། །སྒྲ་ཡི་ཚུལ་ལུགས་ལས་འགོངས་པ། །འདི་འདྲ་ཕལ་ཆེར་བཞེད་མ་ཡིན། །